Steeds meer gokkers kiezen voor een ‘gokstop’ om verslaving tegen te gaan

Ook een gokverslaving kent onthoudingsverschijnselen, zoals slaapstoornissen, paniekreacties, geïrriteerd raken, maagklachten, hoofdpijn en depressiviteit. Hulp om te stoppen met gokken hoeft niet meteen te bestaan uit het volgen van therapie. Zo zijn er zelfhulpprogramma’s en apps die je kunnen begeleiding bij het stoppen. Denk bijvoorbeeld aan het tijdelijk overdragen van je bewind aan een ander, waardoor je niet meer makkelijk toegang hebt tot je financiën om 5 euro deposits te gokken.

• Het herkennen van een gokverslaving bij een ander is de laatste jaren ook moeilijker geworden door het legale online gokken.
• Niet alleen in de ‘spelletjessfeer’, maar ook met financiële producten zoals aandelen, opties etc.
• Het is cruciaal het probleem direct aan te pakken; hoe eerder gestopt wordt met gokken, hoe makkelijker het herstel.
• Mijn toekomst, mijn beeld van samenwonen en houden van, was compleet verloren.

De Werkgroep Buitenveldert is een zelfhulpgroep voor mensen met verslavingsproblemen. Het zijn de mensen die leven in de directe omgeving van een gokverslaafde. Ze zijn zelf niet verslaafd aan gokken, maar leven wél in de ban ervan. Evenals de gokverslaafde zijn zij hun eigen vrijheid kwijt. Je zou haast kunnen zeggen ‘verslaafd aan de gokverslaafde’.

De zelfhulpgroep wordt begeleid door een van de leden van de groep. Dat wil zeggen dat de gespreksbegeleiding in handen is van iemand die de problematiek van de groep uit eigen ervaring kent. De gespreksbegeleider heeft zijn probleem al voor een deel overwonnen en is daardoor in staat om te dienen als voorbeeld voor de andere groepsleden die aan het begin van het proces staan. De gespreksbegeleiders van de AGOG hebben voor deze taak meestal een specifieke training gevolgd. Een recent onderzoek door Turner et al. (2023) in hetJournal of Gambling Issues benadrukt het belang van het herkennen van vroege signalen van gokproblemen en het zoeken van professionele hulp.

Hoe Werkt Loket Kansspel?

Help hen herinneren dat herstel mogelijk is en dat ze de moeite waard zijn om voor te vechten. Bescherm ook de financiën door toegang tot geld te beperken en vraag hen open te zijn over uitgaven, maar doe dit niet aanvallend. Bied liefdevolle steun en geef tijd; herstel vergt stappen en tijd. Moedig aan om copingstrategieën te ontwikkelen en steun te zoeken bij groepstherapie of verslavingsbehandelingen. Obsessieve pokeraars raken in financiële, sociale en fysiek/psychische problemen, hebben vaak enorme schulden door gokken en hebben professionele hulp nodig om deze verslaving weerstand te kunnen bieden. Naast het reguliere behandelaanbod binnen Triora is er ook een extra (indicatie)module die zich specifiek richt op de gokverslaving.

Na het zetten van de eerste stap van behandeling zul je nog maanden nodig hebben om je echt goed in je vel te voelen. Gokken achter je laten is iets waar je aan moet blijven werken en dat nooit als vanzelfsprekend moet worden gezien. Door je gedragsverslaving zal je brein namelijk jarenlang nog gevoeliger kunnen zijn voor prikkels, volgens onderzoekers van de Universiteit van Nantes in Frontiers in Psychology. Ook heeft gokverslaving vaak onderliggende oorzaken waar je aandacht aan moet blijven geven.

Het ontstaan van de AGOG

Het verlies loopt maar langzaam op, terwijl de grote winst ieder moment kan komen. Gedrag dat zo nu en dan beloond wordt, is moeilijk af te leren. Het zo nu en dan belonen van gedrag is uitermate succesvol als het erom gaat gedrag in stand te houden. Dat er ook gestraft wordt door het verliezen van geld, weegt niet op tegen de kracht van de variabele beloning. De specifieke beloningsstructuur van roulette en van fruitautomaten zorgt ervoor dat dit speelgedrag de neiging heeft zich te herhalen. Er wordt soms gezegd dat zelfhulpgroepen een goed en goedkoop alternatief bieden voor de beroepshulpverlening.

Of worstel je zelf met een (mogelijke) gokverslaving? Op deze pagina vertellen we wat meer over dit initiatief. De Gamblers Anonymous zijn de voorlopers geweest van de Anonieme Gokkers (AG) in Nederland. In 1981 wordt in Amsterdam de eerste zelfhulpgroep voor gokverslaafden opgericht, toen nog met de Engelse naam.

Uit een partnergroep:

Iemand die gokverslaafd is kan ook sneller een drugsverslaving ontwikkelen, volgens Indiase onderzoekers in Journal of Gambling Issues. Zo zullen de hersenen dopamine nodig hebben door de afhankelijkheid aan de roes van het gokken, wat mogelijk kan worden vervangen door de effecten van middelen als amfetaminen. De oorzaken van een gokverslaving zijn een combinatie van individuele en externe factoren.

• Daarnaast is er een groep voor naasten van mensen met een gokverslaving.
• Het is lastig om je bewust te zijn van een gokverslaving.
• Het is een beklemmende ervaring te weten dat je alle twee in onvrijheid leeft, terwijl je daar niets tegen kunt doen.

Tijdens een behandeltraject leer je om een terugvalpreventieplan op te stellen. Je ontwikkelt zo strategieën voor situaties met een hoog risico, wat je moet doen wanneer je last krijgt van een drang om te gokken en hoe je moet omgaan met uitglijders. Dan de situatie thuis, die is ook ontzettend veranderd. De jongste van veertien jaar die echt in zijn puberteit zit, krijgt het flink voor zijn kiezen. Constant wordt hij aangevallen, op zijn houding, zijn woorden, op zijn kleding, ja zelfs op zijn haar! Als die twee bij elkaar zitten, ontstaan er altijd woordenwisselingen die regelmatig uitlopen op een fikse ruzie.

Voordat het afkicken daadwerkelijk kan beginnen, is het vaak noodzakelijk om te onderzoeken of er andere problemen spelen in het leven die worden verdoezeld door het gokken. Voor iedere gokverslaafde is de eerste en belangrijkste stap de erkenning dat men een probleem heeft dat moet worden opgelost. Net als bij andere verslavingen zijn de beloningen na het afkicken bijzonder groot.

Wekelijks worden er op verschillende plaatsen in Nederland zelfhulpbijeenkomsten van de AGOG-afdelingen georganiseerd. Een AGOG-afdeling bestaat in principe uit een AG-groep en een OG-groep. AG en OG werken samen aan het stoppen met gokken en het opnieuw of anders leren invullen van het leven wanneer het gokken daar een steeds minder prominente plaats inneemt. Wel is het zo dat – met name in de grote steden – er gokkers zijn die bij de AGOG komen, die geen “OG-er” hebben die met hen mee kan gaan. En hoewel we het belang van de OG-ers essentieel vinden, hebben we helaas niet kunnen voorkomen dat sommige AGOG-afdelingen alleen bestaan uit een AG-groep. Een gokker heeft een onbedwingbare en dwangmatige behoefte om te gokken.

Hulp door zelfhulp

Men vindt een nieuw leven zonder onrust en financiële problemen. Het sociale leven komt weer op gang en de prestaties op het werk of bij de studie verbeteren bijzonder snel. Er zijn meerdere manieren waarop je als naaste kunt helpen. Zo kun je praktische ondersteuning bieden door bijvoorbeeld mee te zoeken naar professionele hulpopties.

Overmoed leidt tot onderschatting van terugvalrisico. Er zijn meerdere waarschuwingssignalen van een gokverslaving. Geldverlies leidt vaak tot financiële problemen, zoals moeite met het betalen van rekeningen.

Het is essentieel dat de gokker zich begrepen voelt en openstaat voor herstel. Een interventie is de volgende stap om een gokgewoonte te stoppen. Familieleden en vrienden spreken de gokker aan, vaak met hulp van een professional.

Alle drie de verslavingen kunnen leiden tot ernstige stress en hebben invloed op de mentale gezondheid, vaak resulterend in angst- en stemmingsstoornissen. Gokken kan ernstige ontwenningsverschijnselen hebben. Symptomen variëren en hangen af van de ernst van de verslaving.

Natuurlijk zijn leeftijd weer, of dat ik maar eens harder op moet treden. Ik wil hem trouwens niet afvallen, als hij zou vermoeden dat ik er met iemand over zou praten, breekt de hel los want dan ben ik weer die zeur. Als het besluit van de partner werkelijk oprecht is en hij, na terugval, de moed niet opgeeft, dan is het voor ons zaak dat ook niet te doen. De moed erin houden is een niet geringe steun voor onze partner. Maar als zijn besluit om te stoppen wél grondig overwogen en genomen is, en jij de steun geeft die je geven kunt, dan nog is terugval niet uitgesloten, zelfs herhaalde terugval niet. “Het gaat hier om het respecteren, dat is het onaangetast laten, van zijn persoon, dus ook van zijn vrijheid om zijn leven weer in de hand te krijgen of het naar de verdommenis te helpen”.

Effectieve behandelmethoden bij gokverslaving zijn vooral gedragstherapieën zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) en exposure therapie. Ze zorgen dat de drang om te gokken vermindert en helpen je omgaan met triggers. CGT is het meest effectief bij gokverslaving, volgens onderzoekers van de Universiteit van Manchester in Behaviour Research and Therapy. Succespercentages in studies variëren tussen de 35% en 78%. Een combinatie van behandelmethoden is echter het meest succesvol. Dit pakt de onderliggende oorzaken het best aan en ondersteunt je bij het omgaan met triggers en uitglijders.

Het belangrijkste is dat mensen uit eigen beweging moeten komen en bijvoorbeeld niet door hun partner of ouders worden gestuurd. Wie niet uit zichzelf komt, blijft voor anderen onbereikbaar. Mensen komen op verschillende manieren met zelfhulpgroepen in aanraking. Televisieprogramma’s over gokverslaving hebben ook veel verwijzingen opgeleverd.

Mensen kunnen zo hun gokprobleem makkelijker verbergen, volgens de Australische onderzoeker Nerilee Hing in New Media & Society. De verslaving en bijbehorende problemen kunnen zich zo makkelijk verder kunnen ontwikkelen. Een ander gevaar dat op de loer ligt in zelfhulpgroepen is dat de begeleiders van de groepen al doende zoveel ervaring gaan ontwikkelen, dat zij dreigen ‘beroepstherapeutje’ te gaan spelen. Soms dreigt de ervaringsdeskundigheid beroepsmatige vormen aan te nemen.

Net als bij andere verslavingen zijn er zowel geestelijke als lichamelijke ontwenningsverschijnselen. Behandelingen omvatten verschillende vormen, zoals cognitieve gedragstherapie, motivatieversterking en vaardigheidstraining. Cruciaal is de juiste aanpak en het aansluiten van individuele behoeften op het type programma. Vermijd schuldgevoelens of beschuldigingen; deze kunnen herstel hinderen. Help hen te beseffen dat hun acties gevolgen hebben zonder hen te ‘enablen’.

Denk aan speciale acties, bonussen, het weergeven van statistieken en (warme en koude) nummers en het gokken met credits in plaats van echt geld. Vaak ontstaan hierbij rituelen en vormen van magisch denken bij de gokker. Het centrale thema in verschillende sociologische theorieën over gokken is de ‘deprivatie-compensatie hypothese’. Deze hypothese gaat er van uit dat mensen van de lagere sociaal economische groepen lijden aan verschillende materiële en psychologische deprivaties waardoor frustraties en behoeften ontstaan. Gokken kan dan functioneren als een veiligheidsklep waardoor deze grieven en spanningen kunnen ontsnappen en als middel waardoor bepaalde behoeften (gedeeltelijk) kunnen worden bevredigd. Ook kan men riskante gedrag (drinken, roken, druggebruik en gokken) zien als noodzakelijke afweermechanismen in een samenleving die door ongelijkheden en andere sociale spanningen onder druk staat.

Om het eenvoudiger voor je te maken, hebben we een lijst samengesteld van plaatselijke organisaties die een hulplijn en ondersteuning aan probleemgokkers kunnen bieden. Aarzel niet om zo snel mogelijk met hen contact op te nemen als jezelf of als je iemand kent die tekenen van probleemgokken vertoont. Meer gegevens kan je op de website van elke organisatie vinden, of voor directe hulp, bel met het desbetreffende hulplijnnummer. Inmiddels blijkt dat het pokeren al veel jongeren in de problemen heeft gebracht.

Daarnaast kan men op de site terecht voor contactgegevens van Nederlandse en Belgische instanties die verdere hulpverlening kunnen bieden. Hierbij kun je denken aan klinieken voor verslavingszorg, zelfhulpgroepen, de Anonieme Gokkers en de Kansspelcommissie. Het leven na een gokverslaving ziet eruit als een reis van herstel en groei. Volgens ervaringen van voormalige gokverslaafden is het belangrijk om realistische verwachtingen te hebben.

Ook mensen uit de naaste kring, zoals een partner, kunnen een gokverslaafde inschrijven voor een gokstop. Dat kan als alle andere hulp niet werkt en de gokker of zijn omgeving schade oploopt door het gokken, zoals financiële of psychische problemen. Neuropsycholoog Anneke Goudriaan vergeleek pathologische gokkers en alcoholverslaafden en ontdekte dat beide groepen op neurocognitief gebied vergelijkbaar minder presteren dan een controlegroep. In de praktijk betekent dit dat iemand met gokverslavingsproblematiek er alles aan zal doen om zijn verlies dubbel terug te winnen. Dit betekent grotere risico’s nemen en uiteindelijk dus grotere problemen. Echter, de enige die op de lange termijn altijd wint, is het casino.

De zogeheten incubatietijd blijkt nu dus al korter te zijn dan de verwachtte vijf jaar. Sinds de legalisering van het online gokken in Nederland in oktober 2021 is het online gokken nog laagdrempeliger beschikbaar geworden. Bij zowel fysiek als online gokken zijn er verschillende psychologische verleidingstechnieken die ervoor zorgen dat iemand moeite heeft om te stoppen met gokken.

Op deze website staat meer informatie over Stichting AGOG. Wegwijzer024 is een initiatief van Sterker sociaal werk. De website dient als platform om het voor inwoners van Nijmegen makkelijker te maken om hulp en activiteiten in de buurt te vinden. Er zijn in Nederland verschillende instanties waar je terechtkwam met dit probleem. Dit zijn onder meer de stichting AGOG, Jelinek, GGZ Nederland en Korrelatie. Gokken is een verslaving die niet onderschat moet worden.

«Als je nu bij een gokaanbieder gokt, kun je een maximaal bedrag verliezen, maar we hebben dertig legale aanbieders, dan kun je daarna naar de volgende.» Bij toeval kwam ik er achter dat hij weer gegokt had. Wederom beloofde hij mij dat hij niet meer zou gokken. Onze nachten waren ook niet meer de nachten die ik me altijd had voorgesteld.